Rewolucja w miejscu pracy: na jakie zawody będzie popyt w przyszłości

W miarę pojawiania się coraz bardziej zaawansowanych technologii przewidywania dotyczące naszej przyszłości stają się coraz bardziej fantastyczne. Według części naukowców roboty i sztuczna inteligencja spowodują utratę miejsc pracy. Które zawody są zagrożone? A na jakie specjalności będzie popyt?

Duży obraz

Aby odpowiedzieć na te pytania, warto zrozumieć, jak i dlaczego zmienia się globalne środowisko pracy. Słynny amerykański ekonomista Jeremy Rifkin opublikował w 2011 roku książkę „Trzecia rewolucja przemysłowa”. Mówił w nim o trzech rewolucjach przemysłowych w historii ludzkości. Pierwsza związana była z wykorzystaniem energii parowej i węglowej, a także z pojawieniem się druku. Drugi - wraz z wynalezieniem silnika spalinowego i elektryczności, rozwojem przemysłu naftowego i gazowego, komunikacji (telefon, radio, telewizja). Trzecia rewolucja przemysłowa to przejście na odnawialne źródła energii i pojazdy elektryczne, zamiana domów w minielektrownie, magazynowanie i dystrybucję energii. Jest oczywiste, że kraje rozwinięte już pełną parą przeżywają trzecią rewolucję przemysłową. Załóżmy, że dziś zwykły mieszkaniec małego niemieckiego miasteczka może sprzedać nadwyżkę energii wytworzonej za pomocą paneli fotowoltaicznych na swoim dachu. Stopniowo kraje rozwijające się dojdą do tych innowacji - jest to nieuniknione. Jednak to nie jest limit. Kilka lat temu na Światowym Forum Ekonomicznym w Davos słynny ekonomista Klaus Schwab zaproponował nowe określenie – czwarta rewolucja przemysłowa. Jego zdaniem kraje rozwinięte przeszły już do kolejnego etapu rozwoju i już niedługo dotknie to specjalistów na całym świecie. Czwarta rewolucja nazywa się cyfrową. Jej cechą charakterystyczną jest zacieranie się granic pomiędzy sferą fizyczną, biologiczną i cyfrową, a jej głównym narzędziem jest innowacyjność. Technologie chmurowe, big data, internet rzeczy, drony, druk 3D – to pierwsze oznaki przyszłych zmian. A w przyszłości innowacje będą pojawiać się i rozwijać jeszcze szybciej: przyczynią się do tego duże firmy i całe kraje.

Całkowita automatyzacja

Najprawdopodobniej z biegiem czasu prawie wszystkie procesy produkcyjne zostaną zautomatyzowane, podobnie jak wiele operacji, które wcześniej wykonywali pracownicy umysłowi. Jerry Kaplan, pracownik naukowy Uniwersytetu Stanforda, twierdzi, że automatyzacja „odbarwia twój kołnierzyk”: nie ma znaczenia, czy jesteś pracownikiem fabryki, doradcą finansowym czy zawodowym muzykiem. Automatyzacja nadal będzie na Ciebie wpływać. Pytanie tylko, kiedy dokładnie to nastąpi. W styczniu 2017 roku firma McKinsey & Company przeprowadziła badanie, z którego wynika, że ​​co najmniej 30% zadań na 60% stanowisk pracy można zautomatyzować. A Uniwersytet Oksfordzki twierdzi, że w ciągu najbliższych 20 lat liczba miejsc pracy spadnie o 47%. I żadne państwo, nawet wśród najbogatszych i najbardziej zaawansowanych, nie jest gotowe na taki rozwój sytuacji. W rzeczywistości automatyzacja pracy zawsze oznaczała mniej miejsc pracy. Na przykład utworzenie krosna mechanicznego pozbawiło tkaczy pracy. W rezultacie jednak powstały inne zawody, gdyż konieczne było montowanie maszyn, ich konserwacja i naprawa. Kowale stracili pracę, gdy pojawiły się samochody. Ale wielu z nich mogło przekwalifikować się na mechaników. Ale dzisiaj wszystko jest inne. Zniknie znacznie więcej miejsc pracy niż zostanie utworzonych. A te, które się pojawią, najprawdopodobniej będą wymagały zdolności intelektualnych znacznie powyżej średniej. Zagrożona będzie prawie cała klasa średnia, nie mówiąc już o pracownikach produkcyjnych. Komputery będą w stanie wykonywać wiele zadań znacznie wydajniej niż ludzie. A będzie to kosztować pracodawcę mniej niż zatrudnianie pracowników. Tak wygląda jedna z fabryk Toyoty w Japonii. Ludzie praktycznie nie są tam potrzebni.

Kandydaci do wyjazdu

Kto zatem powinien zacząć martwić się o swoje przyszłe zatrudnienie?

1. Księgowi i analitycy finansowi

   Eksperci magazynu The Economist zapewniają, że wkrótce komputery będą w stanie analizować dane finansowe i podejmować decyzje znacznie lepiej niż ludzie. Szybkość przetwarzania informacji w komputerze jest znacznie większa, ponadto nie podlega on „pułapkom mentalnym” jak człowiek, dzięki czemu jest w stanie zachować obiektywizm.

   Do tej kategorii ginących zawodów zaliczają się wszelkiego rodzaju urzędnicy bankowi, doradcy podatkowi i audytorzy. Najprawdopodobniej komputer znacznie lepiej poradzi sobie ze swoim zadaniem. Całkowicie wyeliminuje także możliwość korupcji.

2. Lekarze

   Wydawałoby się, że zawód ten będzie zawsze poszukiwany. Jednak tak naprawdę technologie tworzone w oparciu o analizę „big data” stopniowo wypierają lekarzy, których głównym zadaniem jest stawianie diagnozy. Jeśli się nad tym zastanowić, jest to logiczne: w końcu człowiek może polegać tylko na własnym doświadczeniu, czyli w najlepszym razie na kilku tysiącach pacjentów. Podczas gdy komputer może przeanalizować dziesiątki milionów danych pacjentów, zidentyfikować powtarzające się wzorce i odpowiednio postawić diagnozę znacznie dokładniej.

3. Prawnicy

   Dziś zawód ten jest jednym z najbardziej poszukiwanych i dobrze płatnych, jednak podobnie jak w przypadku lekarzy, sztuczna inteligencja i big data mogą doprowadzić do automatyzacji pracy prawników.

4. Kierowcy

   13 lat temu dwóch znanych amerykańskich ekonomistów napisało w artykule, że samochody autonomiczne nie będą mogły skręcać w lewo, ponieważ analiza sytuacji uwzględniła zbyt wiele czynników. Sześć lat później Google udowodniło, że w pełni autonomiczny samochód to nie fantazja, ale rzeczywistość. W rezultacie zagrożone są miejsca pracy milionów kierowców taksówek i ciężarówek.

5. Szefowie kuchni i pracownicy restauracji

   Naukowcy z Oksfordu szacują prawdopodobieństwo automatyzacji pracy kucharzy w lokalach typu fast food na 81%. Tak naprawdę istnieje już robot o imieniu Flippy, sztucznie inteligentny asystent kuchenny, który gotuje burgery w sieci CaliBurger.

   Jeśli chodzi o kelnerów i ich główne zadanie - prawidłowe przyjmowanie zamówień - oni także są zagrożeni. Nie tak dawno temu w San Francisco otwarto pierwszą zautomatyzowaną restaurację. Odbiór zamówień wygląda następująco:

6. Szwaczki i szewcy

   Dzieło to uważane jest za twórcze, więc na pierwszy rzut oka nie powinno być zagrożone wyginięciem. Ale nie zapominaj, do czego zdolna jest nowoczesna technologia. Na przykład za pomocą drukarki 3D możesz nawet wydrukować ubrania, w szczególności tę designerską sukienkę:

7. Rolnicy

   W krajach rozwiniętych coraz częściej mówi się, że pracę mogą stracić także osoby zatrudnione w rolnictwie. Stanie się tak dzięki udoskonaleniu technologii rolniczej i zastosowaniu robotów.

Oczywiście lista ta nie jest kompletna. Może obejmować wiele innych zawodów: bibliotekarza, budowniczego, dyspozytora taksówek, reportera... Istnieje opinia, że ​​wraz z rozwojem sztucznej inteligencji zaniknie także zawód nauczyciela. Dokładnie to mówi futurysta i twórca teorii strun Michio Kaku. I najprawdopodobniej tak będzie w przypadku większości nauczycieli, którzy po prostu powtarzają podręcznik. Z takim samym sukcesem uczeń może obejrzeć wykład wideo prowadzony przez utalentowanego nauczyciela. A komputer bez problemu poradzi sobie ze sprawdzaniem zadań domowych.

Kto nie może bać się zmian?

Oczywiste jest, że krajobraz rynku pracy ulegnie znacznym zmianom w ciągu 20–30 lat. Część zawodów jednak pozostanie, a pojawią się nowe. Oxford zaproponował własną listę zawodów, które najmniej podlegają automatyzacji. Na pierwszym miejscu są specjaliści zdrowia psychicznego i pracujący psychologowie. Będą mieli mnóstwo pracy, gdyż wielu pracownikom będzie trudno poradzić sobie ze zmianami. Na drugim miejscu znajdują się dietetycy i specjaliści od zdrowego odżywiania. Po trzecie - chirurdzy. Nowoczesne technologie pozwalają zautomatyzować część ich pracy, ale nie wszystkie. I wreszcie, jest mało prawdopodobne, aby sztuczna inteligencja zastąpiła księży w nadchodzących latach. Ogólnie rzecz biorąc, jeśli przyjrzeć się bliżej prognozom dotyczącym naszej przyszłości, uwypuklają one dwie duże grupy zawodów, które będą ważne dla ludzkości. Pierwszy związany jest z rozwojem nowych technologii. Na przykład biotechnologia opracuje nowe produkty (bardziej wydajne i przyjazne dla środowiska) i pomoże przedsiębiorstwom w przejściu na nie. Projektanci robotów stworzą różne wersje asystentów sztucznej inteligencji: dla lekarzy, dla wojska, do użytku domowego itp. Do zarządzania nimi potrzebni będą także inteligentni architekci systemów i operatorzy. Załóżmy, że transport naziemny w przyszłości stanie się całkowicie autonomiczny, ale będą potrzebni ludzie do projektowania nowych linii i monitorowania wydajności istniejących. Druga grupa zawodów zajmuje się tym, czego komputery jeszcze nie potrafią: relacjami między ludźmi, sztuką i budowaniem modeli (np. strategią biznesową). Nawet jeśli nauczyciel w tradycyjnym sensie nie będzie już potrzebny, tutorzy, mentorzy i coachowie będą nadal (a może nawet bardziej) poszukiwani. To samo tyczy się psychologów. Tam, gdzie potrzebny jest udział człowieka, sztuczna inteligencja nie jest jeszcze w stanie z nami konkurować. Nie oznacza to jednak, że tak będzie zawsze. Kreatywność zawsze była uważana za cechę natury ludzkiej, ale kto wie, jak zmieni się sytuacja za 20 lat? Możliwe, że w zawodach kreatywnych wyprze nas komputer. Istnieją już maszyny, które komponują muzykę, tworzą obrazy i biją ludzi w skomplikowanych grach planszowych wymagających niestandardowych ruchów. Jaki z tego wynika wniosek? Ponieważ przyszłość jest niepewna, warto postępować jak mądry inwestor. Zamiast „inwestować” w jedną pracę, powinieneś wybrać strategię dywersyfikacji. Oznacza to, że maksymalnie rozwiń wszystkie swoje talenty i bądź przygotowany na to, że wszystko może się zdarzyć.