ООП-nyň döremegiň sebäpleri

— Salam, Amigo! Men seniň ООП-nyň nämede peýdalylygyny düşünmegiňi isleýärin. Munuň üçin saňa bir hekaýa aýdyp bereýin.

Bir kosmosa haryt eltip berýän kiçijik bir kompaniýa bardy…

— Galactic Rush ýaly?

— Hawa, Galactic Rush ýaly. Onda 5 adam işleýärdi. Biri maliýeler bilen meşgullanýar, başga biri ammarda işleýärdi, üçünjisi eltmek işi bilen meşgullanýardy, dördünjisi mahabat alyp barýardy, bäşinji bolsa hemme işi dolandyrýardy.

Olar gaty işjeňdi, we işleriniň ýerine ýetişdirýärdiler. Kompaniýa gowy abraý aldy we köp pul gazandy. Ýöne her ýyl sargytlar köpelýärdi, şonuň üçin direktora goşmaça işgärleri alyşmaly boldy. Birnäçe ammara, birnäçe eltmek işine, bir kassir we mahabat üçin bazary giňeltmek üçin işgär aldy.

Şol ýerde meseleler başlandy. Adamlar köpelip, biri-birine päsgel bermäge başladylar.

Marketingiçi täze mahabat meýilnamasyna ähli pullary sarp edýär, we pul kassade ýok, harydy tiz ýerlemeli.

Ammlarda täze gelýän hyperways 10 gutusy bar, we olary aýda bir gezek getirýärler. Kurýer diňe bir hyperwayi eltmeli, we başga müşderi üçin 10 hyperways sargyt bilen bir aý garaşmaly bolýar. Ilkinji kurýer ikinji kurýer tarapyndan ýerine ýetirilýän sargyt barada bilmedi.

Täze direktor kömekçisi haryt satyn almak üçin kurýeri kosmos gämisi bilen iberýär, we gahryman gämäni indi hiç kim ulanyp bilmeýär. Birnäçe çalt ýetirmeli sargyt bar, ýöne bu kömekçi diňe satyn alma bilen meşgullanýar we özüniň işini gowy ýerine ýetirmäge çalyşýar. Her näçe adam öz işini nähili gowy ýerine ýetirdi bolsa, ol şonça beýleki işgärler üçin kynçylyk döredýärdi.

Ýagdaýy analiz edip, direktor şeýle möhüm resurslaryň, kosmos gämi, nagt pul we haryt ýaly, netijeli ulanylmaýandygyny düşündi, we "kim öňräk turdy – şoňa tapky" diýlip nokatlandy. Her kim öz işine gerek bolan resursy alyp bilýärdi, beýlekileri howp astyna salýandygyny bilip ant, we bütin kompaniýa barada bolsa umuman pikirlenilmeýärdi.

Bir zat etmek zerurdy, we direktor bir monolit kompaniýany birnäçe bölümlere bölmegi karara aldy. Eltmek bölümi, marketing bölümi, satyn alma bölümi, maliýe bölümi we zähmetler bölümi çykdy. Indi hiç kim gämäni almagy giňden giňden alyp bilmäge hukujada ýokdy. Eltmek bölüminiň direktory ähli eltmek maglumatyny alýar we kompaniýa üçin has bähbitli bolan kurýere gämäni berýärdi. Ammar hem islendik kurýer harydy alyp biler ýaly etmeýärdi, bu prosesi kontrol edýärdi. Maliýe bölümi marketing üçin pul berip bilmez, eger-de satyn almagy has bähbitli edip bilýärdi. Her bölümiň bir jemgyýetçi yüzü bardy - onuň başlygy. Her bölümiň içki gurluşygy öz meselesi boldy. Eger kurýer haryday almak islese, ol ammar başlygyna gidýärdi, däl bolsa ammarara däl. Eger täze sargyt dörese, ony eltmek bölüminiň direktory alýardy (public person), kurýer däl (private person).

Başga söz bilen aýdylanda, direktor, resurslary we işini arkaly ýagdaýa toparlaryň (bölümleriň) içinde birleşdirdi, we beýleki adamlaryň bölümleriň içki gurluşygyna girmeklerini gadagan etdi. Ýeke-täk jemgyýetçi adam bilen temas edip bilerdi.

ООП nukdaýnazaryndan, bu diňe bir zatlaryň programmasyny böleklemekden başga zat däl. Funksiýalardan we üýtgeýjilerden ybarat monolit programma, zatlardan durýan bir programma öwrülýär. Zatlar öz içinde üýtgeýjileri we funksiýalary saklaýar.

— Dur. Mesela onuň içinde her bir işgär bir resursy özüne almagy hem oňa tabşyrmagy bolýanymydy?

— Hawa, hut şeýle.

— Gyzykly. Biz azajyk bir çäklendirme girizdik, ýöne has gowy bir tertip aldyk. Hem-de muny has gowy kontrol etip bildik.

— Hawa. Böl we höküm sür, arassa görnüşinde.

— Näçe owadan aýtdyň - böl we höküm sür. Muny ýada saklaň.