- Keling, tarmoq haqida bir oz gapiraylik.
- Mijoz-server va uch darajali arxitektura tuzilishini ko'rib chiqamiz.
- Keling, HTTP/HTTPS protokollarini ko'rib chiqaylik.
- Keling, Maven haqida bilishingiz kerak bo'lgan hamma narsani bilib olaylik.
- Keling, servletlar haqida gapiraylik.
- Servlet konteynerlari.
- Va nihoyat - MVC haqida.
1-qism. Keling, tarmoq haqida bir oz gapiraylik
Keling, eng muhim narsadan boshlaylik va barcha ijtimoiy tarmoqlar, veb-xizmatlar va ilovalar, messenjerlar va oddiy saytlar yaratilgan asos haqida gapiraylik - tarmoq haqida ( ushbu maqolalar turkumi kontekstida "tarmoq" atamasi Global Internet ). Tarmoq juda ko'p sonli kompyuterlardan iborat: ular bir-biriga bog'langan va aloqa o'rnatishga qodir. Ular buni qanday qilishlarini tushunish muhimdir, chunki veb-ilovalar ma'lumotni bir kompyuterdan ikkinchisiga o'tkazish uchun javobgardir.OSI tarmoq modeli
OSI (Open Systems Interconnection) modeli tarmoqni qurishda qatlamli yondashuvni yaratadi. Bu bitta tarmoq a'zolari bir-biri bilan qanday va qanday darajada o'zaro aloqada bo'lishi mumkinligini aniq ko'rsatadi. Hammasi bo'lib, ushbu model 7 darajani o'z ichiga oladi:7 | Qo'llaniladi |
6 | Vakillik |
5 | Sessiya |
4 | Transport |
3 | Tarmoq |
2 | Kanal |
1 | Jismoniy |
-
1. Jismoniy daraja - bu erda fizika qonunlari o'z vazifasini bajaradi va insonning vazifasi bundan o'z maqsadlari uchun foydalanish va yo'naltirishdir. Masalan, kabellarni yaratish va ularni tarmoq a'zolariga yotqizish.
Bizga qiziq emas.
-
Ma'lumotlar havolasi qatlami - ma'lumotlarni tarmoq tugunlariga uzatish va jismoniy ob'ektlarda ma'lumotlarni uzatish kanallarini yaratish uchun javobgardir.
Нам не интересен, если только нет желания писать прошивку для каналообразующей аппаратуры.
-
Сетевой уровень — для определения addressов отдельных пользователей сети и маршрутов к ним. На этом уровне стоит остановиться подробнее, а именно — на addressе пользователя в сети.
Он определяется специальным протоколом: самый распространённый — IPv4 (Internet Protocol version 4). Именно его нужно использовать веб-программисту для обращения к другому абоненту сети.
IPv4 состоит из четырех byteовых значений, разделенных точкой, например: 192.0.2.235. Стоит помнить, что значения byteовые, а значит, они лежат в пределах 0..255.
IP-address, в свою очередь, делятся на классы, и просто так присвоить себе красивую комбинацию циферок не получится, но так сильно углубляться мы не станем. Достаточно понимать, что IP-address — это уникальный идентификатор абонента в сети, по которому мы сможем к нему обратиться.
-
Транспортный уровень — занимается доставкой информации addressту. Для этого используются разные протоколы, которые нам пока не интересны. Гораздо больше нас интересует понятие, которое появляется на этом уровне, — port.
Порты отвечают за идентификацию конкретного applications на компьютере. Например, ты написал чат на Java, установил на 2 компа и хочешь отправить своему собеседнику. Твое сообщение упаковывается, отправляется по конкретному IP-addressу, доставляется твоему собеседнику, но его ПК не знает, что делать с полученной информацией, так How не понимает, Howое приложение должно обработать твое сообщение. Для этого и указываются порты при общении абонентов в сети.
Порт представляет собой число от 0 до 65535. Он добавляется к IP-addressу после двоеточия: 192.0.2.235:8080. Но нельзя использовать все порты из указанного диапазона: часть из них зарезервирована под операционную систему, еще часть принято использовать с конкретно оговоренной целью. В преднаmeaning разных портов углубляться не будем, пока достаточно понимать их роль в процессе общения в сети.
-
Сеансовый уровень — создает и управляет сеансами связи приложений. На этом уровне становится возможным взаимодействие приложений, отправка requestов служебного уровня. Для нас важно знать, что на этом уровне между двумя абонентами открывается сессия (session), с которой нам часто придется работать.
Сессия — сущность, которая создается при установке связи между двумя пользователями. В ней можно сохранять нужную нам информацию о юзере, об истории их взаимодействия. Важной деталью является то, что при остановке обмена информацией сессия не пропадает, а сохраняет свое состояние на протяжении установленного промежутка времени, поэтому пользователи могут продолжить обмен информацией после перерыва.
Agar ilova bir vaqtning o'zida bir nechta foydalanuvchilar bilan muloqot qilsa, tegishli miqdordagi ulanishlar va shuning uchun seanslar o'rnatiladi. Har bir seansda o'ziga xos identifikator (ID) mavjud bo'lib , u ilovaga muloqot sodir bo'lgan foydalanuvchilar o'rtasida farqlash imkonini beradi.
-
Taqdimot qatlami - ma'lumotlarni kodlash/dekodlash uchun javobgardir. Shubhasiz, agar biz boshqa foydalanuvchiga "Hello web" qatorini yuborishimiz kerak bo'lsa, u avval ikkilik kodga aylantiriladi (kodlanadi) va shundan keyingina yuboriladi. Belgilangan joyga yetib borgach, xabar qayta o'zgartiriladi (dekodlanadi) va qabul qiluvchi asl satrni ko'rishi mumkin. Ushbu harakatlar taqdimot darajasida sodir bo'ladi.
-
Ilova qatlami biz uchun eng qiziqarli qatlamdir. Bu ilovalarga tarmoq bilan o'zaro aloqada bo'lish imkonini beradi. Ushbu darajada biz xabarlarni qabul qilamiz, yuboramiz, xizmatlarga va masofaviy ma'lumotlar bazalariga so'rovlar qilamiz.
Ushbu darajada qo'llaniladigan ko'plab protokollar mavjud: POP3, FTP, SMTP, XMPP, RDP, SIP, TELNET va, albatta, HTTP/HTTPS. Protokol - bu xabarlarni yozishda biz amal qiladigan universal kelishuv. Biz, albatta, HTTP/HTTPS protokollari haqida alohida va batafsilroq gaplashamiz.
- IP manzil - tarmoqdagi abonentning manzili;
- Port - ma'lum bir abonentning ariza manzili;
- Sessiya - bu ikki abonent o'rtasidagi butun aloqa davomida mavjud bo'lgan ob'ekt;
- Ilova protokollari (HTTP/HTTPS) xabarlarni yozish va jo'natishda bizga yo'l ko'rsatadigan qoidalardir.
GO TO FULL VERSION