Yzky dörediji kim?
Arka tarapy, ahyrky ulanyja görünmeýän mahaly web sahypasyny ýa-da programmany güýçlendirýän tehnologiýa we programma üpjünçiligi kody. Arka tarapy üç esasy komponentden durýar: serwer, maglumat bazasy we programma üpjünçiligi. Şeýlelik bilen, arkadag döredijiniň wezipesi web sahypasynyň ýa-da hyzmatyň ahyrky ulanyja, ýagny öň tarapyna görünýän bölegini güýçlendirýän tehnologiýa platformasyny döretmek we goldamakdyr. Eseriň manysy, serwerde işleýän fiziki ýa-da bulut koduny ýazmak bilen işleýän “serwer-programma-maglumatlar bazasy” kombinasiýasyny döretmekden ybarat. Munuň üçin arkadag döredijiler Java, şeýle hem PHP, Ruby, Python, .Net we başga-da birnäçe dil ulanýarlar. Mundan başga-da, maglumat bazasyny dolandyrmak üçin arkadag dörediji MySQL, Oracle, Microsoft SQL Server we PostgreSQL ýaly maglumat bazasy gurallaryna mätäç. “Backend” döredijiler, ulanyjynyň soňunda täsir edip biljek maglumatlary forma doldurmak, profil döretmek, onlaýn satyn almak we ş.m. görnüşinde öňdebaryjy we çalt tehnologiýa çözgütlerini döretmäge jogapkärdir. Adatça, arkadag döredijiler toparlarda ýa-da arkasy bilen iş salyşýan toparyň bir bölegi hökmünde işleýärler, uly kompaniýalarda frontend hünärmenleri, QA hünärmenleri, UX arhitektorlary we ş.m. ýaly dürli profil döredijiler toparynyň bir bölegi bolup bilerler.Yzky taýýarlaýjy başarnyklary
Arka tarap dörediji haýsy endiklere eýe bolmaly? Esasylardan gysgaça geçeliň.- Yzky programmirleme dilleri (Java, Ruby, PHP, .Net, Python esasy diller) we kompaniýa ýa-da taslama tarapyndan ulanylýan çarçuwalar barada çuňňur bilim.
- Öň tarapy üçin jogapkär kodlaýjylar bilen netijeli aragatnaşyk saklamak üçin HTML, CSS we JavaScript we başgalar ýaly esasy frontend tehnologiýalaryna düşünmek.
- Maglumat bazasyny dolandyrmagy, ýük üýtgän mahaly ulaldylan programmalary we ş.m. öz içine alýan hosting sazlamak we dolandyrmak ukyby.
- Web serwer tehnologiýalaryny bilmek.
- Bulut hyzmatlarynyň (AWS, Azure, Google Cloud we ş.m.) işleýiş ýörelgelerine we olary düzmek ukybyna düşünmek.
- Mazmuny dolandyrmak ulgamlaryny (CMS) ösdürmegiň, durmuşa geçirmegiň we goldamagyň esasy ýörelgelerine düşünmek.
- API integrasiýa endiklerine ökde.
- Kiberhowpsuzlygyň esasy ýörelgelerini we haker hüjümleriniň ýa-da maglumatlaryň syzmagynyň öňüni almak.
- Hasabat taýýarlamak we statistiki maglumatlary seljermek ukyby.
- Web sahypasynyň kody we maglumat bazalaryny goşmak bilen ätiýaçlyk nusgalary döretmek we maglumatlary dikeltmek üçin tehnologiýalary bilmek.
- Git ýaly önüm wersiýasyna gözegçilik ulgamlary bilen tejribe.
Yzky işläp düzüjisi nädip bolmaly?
Yzky ösüşiň esaslaryny öwrenmek, bu hünärde işlemek islemeseňizem peýdaly bolar. Şeýlelik bilen, arkadaky ösüşde başarnygyňyzy ýokarlandyrmak üçin näme öwrenmeli?-
Maglumat gurluşlarynyň we algoritmleriň esaslaryny öwreniň.
Köplenç işläp düzüjiler bu ädimden geçýärler we derrew öwreniş çarçuwalaryna başlaýarlar. Şeýle-de bolsa, hünärmenler ilki bilen maglumat gurluşlarynyň we algoritmleriň esaslaryny iň bolmanda ýüzleý öwrenmegi maslahat berýärler. Şeýle hem, ýuwmak, sortlamak we gözlemek algoritmlerine we algoritm stakalaryna düşünmegi maslahat berýärler.
-
Programmirleme dilini öwreniň we çarçuwany saýlaň.
Yzky ösüşde dürli programmirleme dilleri ulanylýandygy sebäpli, ýöriteleşjek diliňize ýa-da dilleriňize (hiç kim birbada birnäçe öwrenmegi gadagan etmeýär) karar bermek has gowudyr. Java-dan başga-da adamlar köplenç C, Python ýa-da PHP öwrenmekden başlaýarlar. JavaScript goşmaça ösüş üçin gowy wariant bolar.
-
SQL we maglumat bazasyny dolandyrmagyň esaslaryny öwreniň.
Arkaçy bolmagyň ýolundaky indiki logiki ädim SQL dilini we maglumat bazasyny dolandyrmagyň esaslaryny öwrenmekdir. Häzirki wagtda bir ýa-da ikisini saýlap boljak köp sanly amatly we has ýönekeý maglumat bazasyny dolandyrmak ulgamy bar. SQL dilini bilmek, şuňa meňzeş ulgamlara aňsatlyk bilen düşünmäge we SQL talaplaryny ýazmaga kömek eder. Häzirki wagtda ähli web sahypalary maglumat bazalaryny bir ýa-da beýleki görnüşde ulanýandygy sebäpli, bu ussatlyk islendik ýagdaýda peýdaly bolar.
-
Çarçuwalary öwreniň.
Çarçuwany saýlamak, elbetde, programmirleme diline bagly bolar. Bahar ýaly çarçuwalaryň köpüsi şol bir binagärlik nagşyny - MVC (model-view-controller) ulanýandygy sebäpli, bir çarçuwany bilmek geljekde beýleki programma üpjünçiliginiň çözgütlerini öwrenmegi we ulanmagy has aňsatlaşdyrýar. Çarçuwalary ulanmagyň ähmiýetine we olaryň amatlylygyna baha bermäň, sebäbi olar bilen ýazylan kod mukdaryny ep-esli azaldyp bilersiňiz.
-
Alnan bilimleri iş ýüzünde ulanyp başlaň.
Yzky ösüşde bilimleriň ulanylmagy hem uly rol oýnaýar. Şonuň üçin ýönekeý blog döretmek, esasy surat görmek ýa-da taslamany dolandyrmak programmalary, sanaw sanawlary we ş.m. ýaly kiçi taslamalarda we / ýa-da meselelerde işlemekden başlaň.
-
Bulut hyzmatlary bilen işlemegi öwreniň.
Anotherene-de bir möhüm ädim, programma üpjünçiligiňiziň önümlerini bulut hyzmat platformalarynda nädip ýerleşdirmelidigini öwrenmekdir. Bulut platformasynyň esasy görnüşleri AWS, Google Cloud, Azure we Heroku.
GO TO FULL VERSION